Geriatri, iç hastalıkları uzmanlığının bir üst branşı. Bu branşta yaşlılara organ tıbbının ötesinde tedaviler sunuluyor Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü´nden Uzm. Dr. Mehmet Karaca, geriatri bilimini anlattı: ‘Dünya Sağlık Örgütü´nün istatistiklerine göre, 2050 yılında dünya nüfusunun yüzde 22´sini (yaklaşık iki milyar insan) 60 yaş ve üzeri grup oluşturacak. Bu yaşlı nüfus artışının önümüzdeki 10-20 yıl boyunca aralarında Türkiye´nin de bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde daha belirgin ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. Bu artış, ‘yaşlılarla ilgilenen hekim’ ihtiyacı gerekliliğini de beraberinde getirdi.
Yaşlılara odaklı hizmet
İç hastalıkları uzmanlığının bir üst branşı olan geriatriyi basitçe ‘yaşlılık tıbbı’ diye tanımlamak mümkün. Bu konuyla ilgilenen, yaşlıların sağlık sorunları konusunda ek eğitim almış iç hastalıkları uzmanlarına da geriatrist adı veriliyor. Geriatriyi özel ve gelecek yıllar için önemli kılan, sadece toplumun daha önce benzeri görülmemiş bir hızda yaşlanıyor olması değil. Yaşlanma ve beraberinde getirdiği kronik sağlık sorunları, aslında yönetilebilir süreçler. Genel kanı, ileri yaşla gelen hastalık ve fonksiyon kayıplarının sürecin doğal, kaçınılmaz bir sonucu olduğu. Ancak zamanında başlanan bütünselci yaşlanma programlarıyla hem bedensel hem de zihinsel fonksiyon kayıplarını yavaşlatmak, yaşlılık dönemini daha özgür ve sağlıklı geçirmek mümkün. Geriatristler bir iç hastalıkları uzmanının alanına giren tüm sağlık sorunlarının yönetimi ötesinde, hareketsizlik, denge sorunları, düşmeler, hafıza/bilinç problemleri, depresyon, bunama, beslenme sorunları, kemik erimesi, eklem sorunları, görme ve işitme sorunları, ilaç kullanım hataları gibi yaşlı bireyin ve ailesinin gündelik yaşamını, hayat kalitesini etkileyebilecek durumlar hakkında da deneyim sahibi.
Organ tıbbının ötesinde
Geriatristler, ‘organ tıbbının’ ötesine geçerek yaşlı bireylerin toplumdan soyutlanmadan, bağımsız, kaliteli bir yaşam sürebilmesine amaçlayan tedavi planları hazırlıyor. Bu bütünselci yaklaşım sadece tıbbi değil, aynı zamanda psikolojik, sosyo-ekonomik, çevresel, ailesel değerlendirmeleri de bünyesinde barındırıyor. Bu kapsamlı değerlendirmeyi yapabilmek için geriatristler hastayı; hemşire, sosyal hizmet uzmanı, fizyoterapist, iş uğraşı terapisti, diyetisyen, psikoterapist, psikiyatrist, nörolog ve farmakolog gibi farklı uzmanlardan oluşan bir ekiple takip ediyor.
Yaşlı kim?
Peki bir geriatri uzmanına kimin ihtiyacı var? Modern anlamda kişinin aktif çalışma dönemini tamamlayarak, emekliliğe geçtiği dönem, yaşlılığın başlangıcı olarak tarif ediliyor. Bu da dünya genelinde 65 yaş ve üzeri olarak kabul görüyor. Bu yaşa ulaşmış bireylerin büyük kısmında değişik derecelerde kronik hastalıklar ve bunların sonucunda gelişen fonksiyonel kayıplar var. Geriatrinin ana amacı mevcut ‘sağlıklılık halinin’ ve ‘fonksiyonel durumun’ korunması ve iyileştirilmesi. Dolayısıyla, geriatrik değerlendirme, herhangi bir sorunu olmayan sağlıklı yaşlı bireylerde bile, bu sağlıklılık halinin korunması açısından önemli ve gerekli. Zamanında uygulamaya konulan akıllı yaşlanma programları sayesinde kişiler, yaşlanma ve beraberinde getirdiği sorunlarla olabildiğince erken mücadele etme, olgunluk yaşlarını daha sağlıklı, daha aktif, daha tatminkar geçirme şansını yakalıyor.’
